تصفيه فاضلاب صنايع خمير مايه
صنعت خميرمايه كشور بدليل ماهيت خاص پساب كارخانه ها و فرايند بسيار پيچيده تصفيه فاضلاب صنايع خميرمايه، از ديرباز با چالش تصفيه پساب روبرو بوده است.ملاس اساسا به عنوان ماده خام اصلي در توليد خمير مايه به كار مي رود. ملاس حاوي 50-45% شكر باقي مانده، 15-20% مواد آلي بدون شكر، 15-10% خاكستر (كود) و حدود 20% آب مي باشد.
طي تخمير خمير مايه، شكرهاي موجود در ملاس منبع كربن و انرژي مي باشند. بخش عمده مواد بدون شكر در ملاس توسط خمير مايه قابل جذب نمي باشند و بدون تغيير در فاضلاب آزاد مي شوند. اين تركيبات پس ماند اصلي در فرايند خمير مايه مي باشند. علاوه بر مواد شيميايي اضافه شده طي تخمير (آنتي فوم ها، پرپيونيك اسيد، اب نمك و …). متابوليت ها و سل هاي باقي مانده خميرمايه در فاضلاب وجود دارند. درصد بالاي مواد آلي و معدني موجود در پساب واحدهاي صنايع غذايي به ويژه صنايع توليد خمير مايه، به عنوان يكي از مشكل ترين پساب هاي صنعتي مطرح شده است، از طرف ديگر وجود مواد سمي نظير تركيبات آروماتيك به خصوص فنول ها و درصد بالاي مواد معدني و pH پايين بر مشكلات تصفيه اين پساب ها افزوده است. ملاس نيشكر همچنين حاوي حدد 2% رنگدانه قهوه اي كه ملانوييد نام دارد مي باشد كه باعث تيره شدن فاضلاب مي گردد. فاضلاب خميرمايه با تصفيه بيولوژيكي معمول مثل سيستم لجن فعال، الگون هاي هوادهي و بركه هاي بي هوازي حذف نمي شود. زيرا ملانوييدها خاصيت آنتي اكسيداني دارند و مانع از رشد ميكروارگانيسم ها ميشوند.
فاضلاب خروجي از كارخانه خمير مايه حاوي مقادير زيادي موادآلي و رنگ است كه براي محيط زيست مضر و خطرناك است .دفع مستقيم و مستمر اين پساب درخاك موجب كاهش كيفيت خاك و از بين رفتن محصولات كشاورزي مي شود .درصورت تخليه در رودخانه يا دريا حيات آبزيان را در معرض تهديد جدي قرار مي دهد. بنابراين يك تصفيه مناسب قبل از تخليه اين فاضلاب به محيط زيست ضروري مي باشد.
پساب خمير مايه به علت دارابودن غلظت CODوBOD بالا يكي از عمده آلودگي هاي صنعتي محيط زيست محسوب مي شود .عمده مشكل پساب خمير مايه، غلظت بالاي COD،رنگ قهوه اي تيره ،بو و لجن ايجادشده در حين فرآيند تصفيه مي باشد .در كشورهاي صنعتي حدود 25% از هزينه توليد خمير مايه مربوط به تصفيه پساب ميباشد.
بخشهاي مختلف توليد فاضلاب در كارخانه خمير مايه:
- فاضلاب فرآيند توليد
- فاضلاب ماشين آلات وديگ بخار
- فاضلاب بهداشتي
- فاضلاب خط توليد خمير مايه
- بخش تهيه محلول هاي شيميايي اوره ودي آمونيوم فسفات
- آماده سازي محلول ملاس –ساخت محلول كربنات سديم مي باشد .
- كشت خالص خمير مايه(آماده سازي محيط كشت براي عمليات تخمير ،كشت خالص مخمر وعمليات شستشو باسود داغ مي باشد )
- تخمير خمير مايه مادر و تجارتي
- سپراتورها (جداكننده ها )
- شستشوي درجا
- فاضلاب حاصل از شستشوي تانك ها ومخازن و خطوط لوله
فاضلاب توليدي سپراتورها
بيشترين حجم فاضلاب مربوط به اين گروه ميباشد .دراين قسمت جداسازي ناخالصي ها ازكرم خمير مايه صورت مي گيرد كه شامل ملاس ،اوره و فسفات مي باشد.
فاضلاب توليدي بخش فيلتراسيون
فاضلاب اين بخش ناشي از فيلتر پرس كه شامل مخمر زنده وشستشوي زمين مي باشد.
فاضلاب ماشين آلات وديگ بخار
اين فاضلاب كه از بخش هايي مانند پمپها والكتروموتورها كه درجريان خط توليد وجود دارند حاصل ميگردد وحاوي روغن وگريس است .روغن وگريس اساس يك فاضلاب صنعتي را تشكيل مي دهند.
فاضلاب انساني
فاضلاب انساني حاصل از دستشويي ها ،حمامها ، آشپزخانه وامكانات رفاهي است كه مورد استفاده پرسنل قرار مي گيرد .اين پساب يكي از پساب هايي است كه وارد پساب نهايي كارخانه ميشود.
روش هاي تصفيه فاضلاب
از يك روش نمي توان فاضلاب صنايع خمير مايه را تصفيه كرد و بايد از چندين روش براي تصفيه فاضلاب صنايع خمير مايه استفاده كرد:
- الكتروكواگوليشن ( انعقاد الكتريكي )
- اكسيداسيون پيشرفته
- انعقاد شيميايي
- ميكروبيولوژيكي